QL 4t» I

Afgiftekantoor 2170 Merksem 1 ISSN 0771-5277

Periode: april - mei - juni 2006 Erkenningsnr. P209674

Redactie: Dr. J. P. Borie (Compiègne, France), Dr. L. De Bruyn (Antwerpen), T. C. Garrevoet (Antwerpen), B. Goater (Chandlers Ford, England), Dr. K. Maes (Tervuren), Dr. K. Martens (Brussel), H. van Oorschot (Amsterdam), W. O. De Prins (Leefdaal).

Redactie-adres: W. O. De Prins, Leefdaal 40 1B, B-3061 Leefdaal (Belgium). e-mail: willy.de.prins@telenet.be.

Jaargang 34, nummer 2 1 juni 2006

Tarachidia candefacta (Lepidoptera: Noctuidae) in the south of European Russia

A. N. Poltavsky & K. S. Artokhin

Abstract. Tarachidia candefacta (Hübner, 1831) was imported from Canada and released in the Krasnodar region in the years 60 of the 20th century in order to control Ambrosia artemisiifolia L. The moth species has established itself in small, local populations. Only during recent years, probably because of mild winters, it has enlarged its range in northem direction.

Samenvatting. Tarachidia candefacta (Lepidoptera: Noctuidae) in het zuiden van Europees Rusland

Tarachidia candefacta (Flübner, 1831) werd vanuit Canada geïmporteerd in de Krasnodar streek in de jaren 60 van de 20ste eeuw met het doel Ambrosia artemisiifolia L. te bestrijden. De mot heeft zich in kleine, lokale populaties weten te handhaven. Pas gedurende de laatste jaren heeft de soort haar areaal sterk naar het noorden uitgebreid, waarschijnlijk onder invloed van erg zachte winters.

Résumé. Tarachidia candefacta (Lepidoptera: Noctuidae) dans le Sud de la Russie européenne

Tarachidia candefacta (Hübner, 1813) a été importé du Canada dans la région de Krasnodar dans les années 60 du 20ème siècle afin de contröler Ambrosia artemisiifolia L. Au début, le papillon a pu survivre en petites colonies isolées, mais pendant les demières années 1'espèce a envahi les régions du Nord, probablement paree que les hivers étaient trés doux.

Key words: Tarachidia candefacta - Ambrosia artemisifolia - Russia - faunistics - introduction -Ambrosia artemisiifolia - biological control - Common Ragweed.

Poltavsky, A. N. & Artokhin, K. S.: Don Zonal Agricultural Institution, Rostov-on-Don region, Russia. agroliga@aaanet.ru

Tarachidia candefacta (Hübner, 1831), the "olive shaded bird-dropping moth", was imported from Canada by the former All-Union Institution of plant protection (presently - All-Russian Institution of plant protection, St- Petersburg) to the region south of Krasnodar in 60's of the 20th century for

purpose to control a dangerous weed - Ambrosia

\ Phegea 34 (2) ( 1 . VI.2006): 4 1

( \ 'M I 9 2006 H

artemisiifolia L. (Common Ragweed - Asteraceae). The moth expanded slowly in the region and in 1995-1996 it was already regularly recorded during light- trapping.

The fïrst published results of this introduction were presented by the Krasnodar entomologist Vitaliy Shchurov (1978). T. candefacta was observed in many stable populations all over the Southern part of the Krasnodar region. A few specimens of dropping moth were marked in 1999-2002 in the Lugansk and Donetsk regions of Ukraine (Kljuchko et al. 2004), though special actions for moth’s introduction into these regions were not ever carried out. Almost simultaneously with catches in Ukraine T. candefacta was found for the first time in the northem part of the Rostov-on-Don region (Poltavsky et al. 2005) - Tarasovsky district, Efremo-Stepanovka, 10.07.2001, 3 specimens.

Since 2000 we regularly inspect insect biodiversity in entomological refuges in the territory of the Rostov-on-Don region, and also control the pests in agricultural fields. Therefore unexpected detection of bird-dropping moth in 2005 in a several localities became a pleasant sensation.

Originally the appearance of T. candefacta was detected in mid-May 2005 by entomology sack sampling of herbage. Light-trapping between 28.05.2005- 09.06.2005 (with a lamp "Osram"- 160 W) in a valley of the river Tuzlov (village Bolshekrepinskaja) produced 17 specimens of bird-dropping moth in a total of 288 specimens of 58 Noctuidae species. Later catching 11-28.07.2005 in the same locality gave only 4 specimens of bird-dropping moth in a total of 336 specimens of 64 Noctuidae species. But the greatest density of T. candefacta moths was detected in June close to agricultural fields on Ambrosia weed association: 4-5 specimens per 300 m2.

At the end of June we began to reveal caterpillars of T. candefacta by sack sampling of Ambrosia associations. The density of the eggs, laid in the Aksay district was about 3 per one plant of Ambrosia. The density of hatched caterpillars in the beginning of July was 1 specimen per m2.

The second generation of T. candefacta flew from mid-August to mid- September and was much more numerous than the first generation: about 50 specimens per night in the light-trap, gradually diminishing in September. We did not catch any moth in the northem part of Rostov-on-Don region, not in June-July, neither in August-September.

It would be desirable to emphasize, that the previous years 2003-2004 we checked Noctuidae moths with the same frequency and in the same localities as in 2005, but we did not fmd any bird-dropping moth in the south of Rostov-on- Don region. Nevertheless, we are not inclined to regard such unexpected occurrence of this species, as a result of a fast migration from the Krasnodar region. We suppose, that within 38 years which have past from the moment of the release of T. candefacta near Krasnodar and at the Black Sea coast, it has slowly migrated to the north and settled down up to Ukraine. Actually, regional entomologists in the south of Russia were not ready to detect T. candefacta. Therefore we only had an incomplete information about its distribution.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 42

Figs. 1-6. Tarachidia candefacta (Hübner, 1813); 1- Imago resting on an Ambrosia artemisiifolia leaf; 2.- Set specimen; 3- Egg on a hair of an Ambrosia artemisiifolia stem; 4- Last instar larva; 5, 6- Earlier instars. (Photos by K. S. Artokhin).

Tarachidia candefacta caterpillars show a big similarity with Geometridae larvae. In distinction bird-dropping moth larvae have not 2, but 3 pairs of legs on the rear of a body. The caterpillars of the last instar change their uniform green colour into ringed red-brown on each segment of the body.

Probably, during many years the populations of T. candefacta in the Rostov- on-Don region were very small and local. They were maintained mainly in entomological refuges with favorable microclimatic conditions for this species, which prefers a moderate climate. The Continental climate of the Rostov-on-Don region is a basic limiting factor as a forage reserve - Ambrosia artemisifolia - presented almost everywhere.

The winters of 2002-2003, 2003-2004 and 2004-2005 were very soft in the south of Russia. Practically there were no adverse situations with absence of a snow cover and strong frost (more than 10°C below zero). This circumstance, probably, promoted the best for Tarachidia candefacta winter diapause and quick growth of its populations. Further monitoring should show how successfully the species has adapted to the climatic conditions of Southern Russia and whether it could be a significant factor in controlling the spread of the Ambrosia weed.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 43

Fig. 7. Supposed directions of the expansion of Tarachidia candefacta in the south of European Russia and the localities where the species has been observed.

References

Kljuchko, Z. F., Budashkin, J. I. & Gerasimov R. P. 2004. New and little-known species of noctuids (Lepidoptera) of Ukraine’s fauna. — Bulletin ofZoology 38(1): 94. (in Russian).

Poltavsky, A. N., Artokhin, K. S. & Shmaraeva A. N. 2005. Entomological refuges in a landscape system of agriculture. — Rostov-on-Don. 210 pp. (in Russian).

Shchurov, V. I. 1998. Acclimatization of American’s bird-dropping moth. — The protection and quarantine of plants 12(C): 31-32. (in Russian).

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 44

Zoektocht naar Cucullia- rupsen in Denemarken (Lepidoptera: Noctuidae, Cucullinae)

Maurits De Vrieze & Marcel Faquaet

Abstract. Search for caterpillars of Cucullia in Denmark (Lepidoptera: Noctuidae,

Cuculliinae)

On the 2 1 st and 22nd of august 2004, intensive searching for caterpillars of Cucullia spp. was

performed in two localities in Denmark.

Résumé. A la recherche des chenilles de Cucullia au Danemark (Lepidoptera: Noctuidae:

Cucullinae)

Le 21 et le 22 aoüt 2004 des chenilles de plusieures espèces de Cucullia furent recherchées au

Danemark.

Key words: Faunistics - Cucullinae - Denmark.

De Vrieze, M.: Potaardestraat 43, B-9190 Stekene (mauritsdevrieze@hotmail.com).

Faquaet, M.: Bourgondisch Kruis 15, B-9230 Wetteren.

Inleiding

De auteurs bezochten in Denemarken de omgeving van Fuglsang en van Naestved met de bedoeling rupsen te zoeken van voornamelijk Cucullia praecana Eversmann, 1843 maar ook van andere Cucullia- soorten.

Korte beschrijving van de bezochte biotopen

Fuglsang (LFM - Lolland-Falster-Mon, Oost-Lolland): landelijk gebied waar veel Artemisia vulgahs groeit langs de wegen en de paden rond de boerderijen.

Nasstved-omgeving (SZ - Sydsjselland, Zuid-Zeeland): eveneens uitgestrekte agrarische gebieden met veel Artemisia vulgaris.

Resultaten en bemerkingen

Het zoeken werd verricht bij dag met behulp van een regenscherm, dat onder de voedselplant werd gehouden zodat de rupsen in het scherm vielen als de Artemisia-stQngQls hevig werden geschud. We onderzochten uitsluitend Artemisia vulgaris. Ondanks het slechte, regenachtige weer vonden we een aantal rupsen. De eerste auteur kweekte de rupsen verder in afzonderlijke doosjes en plaatste de cocons met de poppen buiten gedurende de hele winter- en lenteperiode, weliswaar met een leistenen afdakje 30 cm boven de coconcontainer als bescherming tegen de regen (verder "buiten"-poppen of b- poppen genoemd). De tweede auteur kweekte de rupsen gezamenlijk verder in één grote kweekdoos en plaatste de in het zand ingesponnen cocons vóór de overwintering in een onverwarmde garage. De cocons werden geleidelijk op binnentemperatuur gebracht rond 20 februari (verder "garage"-poppen of g- poppen genoemd). Cucullia-poppen zijn erg gevoelig voor uitdrogen: de cocons werden door de eerste auteur op een bodem van linnen geplaatst; een vijftal cm onder deze linnenbodem stond een schaal met water. Linnen is goed geschikt om een gepaste vochtigheidsgraad te behouden. De tweede auteur besprenkelde de zandbodem met de cocons regelmatig met behulp van een waterverstuiver.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 45

Cucullia fraudatrix Eversmann, 1837 (fig. 1-3): Fuglsang (Lolland-Falster- M011): 21. VIII. 2004, een drietal rupsen; Myrup (Sydsjselland), 10 km ten zuidoosten van Nsestved: 21 en 22. VIII. 2004, 2 rupsen. De rupsen leven vooral op Artemisia vulgaris, hoewel ze ook andere Artemisia- soorten als voedselplant aannemen. Een soort van Midden- en Noordoost-Europa, westelijk Siberië, Transbaikalië, Ussuri-gebied, Primorye, Korea, Noordoost-China en Japan (Ronkay G. & L. 1994). De rupsen waren in verschillende grootten en werden verder gekweekt. Eén rups was geparasiteerd, schrompelde weg en stierf. De poppen zijn bruingeel; ze hebben slechts een zeer korte roltongschede. De eerste vlinder (een S) kwam uit op 20. VI. 2005 (g-pop); de tweede (een $) op 21. VI. 2005 (b-pop); de overige rupsen en (of) poppen van de tweede auteur waren geparasiteerd of ze stierven. In totaal dus 2 goede vlinders. Geen poppen die overliggen.

Cucullia absinthii (Linnaeus, 1761): Fuglsang (Lolland-Falster-Mon): 21. VIII. 2004, talrijk; Myrup (Sydsjselland), 10 km ten zuidoosten van Naestved: 21 en 22. VIII. 2004, rupsen erg gewoon. Ook in België komt de soort lokaal vrij gewoon voor (De Prins 1987). De rups leeft op Artemisia vulgaris of op Artemisia absinthium. De rupsen werden gevonden in alle grootten. Veel rupsen waren geparasiteerd. Zodra de rupsen er ziek uitzien, zich eigenaardig gedragen of niet meer groeien, werden ze door de eerste auteur uit de kweek verwijderd om het gevaar van overdracht van ziekten naar de andere soorten te vermijden. De eerste auteur behield van deze soort slechts twee rupsen die er goed gezond uitzagen en die één goede vlinder gaven en ook nog één slecht ingesponnen cocon met een hard, lang donkerbruin spinsel erin van 1 5 mm lang, dat vermoedelijk afkomstig was van sluipwesplarven. De tweede auteur heeft een aantal rupsen verder gekweekt. Bij onderzoek van de cocons waren verschillende rupsen gemummificeerd en ontpopten er zich eveneens enkele grote sluipwespen. De poppen zijn bruingeel en de vleugels hebben een groen tintje; ze hebben een typische roltongschede die niet zo groot is als bij praecana of artemisiae en tot over het eerste buiksegment komt. De eerste vlinder kwam uit op 02. VI. 2005 (g-pop), de tweede op 10. VI. 2005 (g-pop), de derde op 12.VI.2005 (g-pop), de vierde op 12. VI. 2005 (g-pop) maar dit exemplaar was kreupel, de vijfde op 17. VI. 2005 (b-pop). In totaal dus 4 goede vlinders en 1 kreupele. Geen poppen die overliggen.

Cucullia artemisiae (Hufnagel, 1766): Fuglsang (Lolland-Falster-Mon): 21. VIII. 2004, een zestal rupsen. Een minder gewone soort (De Prins 1987). De rupsen leven vooral op Artemisia vulgaris maar ook op andere nauw verwante Artemisia- soorten en ook op Tanacetum en Matricaria (Hacker 1989). De poppen zijn bruingeel en de vleugels hebben een groen tintje; ze hebben een typische roltongschede die zeer lang is en tot over het derde buiksegment komt.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 46

Figuren 1-6. Rupsen en vlinders van Cucullia. 1- Rups van Cucullia fraudatrix Eversmann, 1837 op Artemisia vulgaris, Denemarken, Lolland, Fuglsang, 21. VIII. 2004; 2-3. Imago's van C. fraudatrix e.1.; 4.- Rups van Cucullia praecana Eversmann, 1843 op Artemisia vulgaris, Denemarken, Sydsjaslland, Myrup, 22. VIII. 2004; 5-6. Imago's van C. praecana e.1.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 47

De eerste vlinder kwam uit op 27.V.2005 (g-pop); de tweede op 29.V.2005 (g- pop); de derde (een S) op 13. VI. 2005 (b-pop); de vierde (een <fj) op 14. VI. 2005 (b-pop). Zowel in de derde cocon van de b-poppen als in de derde cocon van de g-poppen zaten een goede wij fj espop maar deze poppen waren gestorven; de ogen van de vlinders tekenden reeds zodat de poppen afstierven na een goede overwintering. In totaal dus 4 goede vlinders. Geen poppen die overliggen.

Cucullia praeccma Eversmann, 1843 (figs. 4-6): Myrup (Sydsjaelland), 10 km ten zuidoosten van Naestved: 2 1-22. VIII. 2004, 5 rupsen. De rups leeft

vooral op Artemisia vulgaris maar ook op Artemisia abrotanum. Dit is de meest interessante soort omdat ze slechts een zéér beperkt verspreidingsgebied heeft in Europa. Het is een noordelijke soort die in Europa alléén voorkomt in de steppezone van Noordwest-Siberië, in Letland en Litouwen, in het uiterste noorden van Polen, het uiterste zuiden van Zweden en in een aantal locaties in Denemarken. Verder komt de vlinder voor in Centraal- Azië in Mongolië, in het Altaï-gebergte en in het Yablonoviy-gebergte van Transbaikalië (Ronkay G. & L. 1994). De rupsen zijn uiterst goed gecamoufleerd op de voedselplant en zijn slechts zelden geparasiteerd (Fibiger, pers. mededeling) ofschoon ze, oppervlakkig gezien, goed gelijken op de rupsen van Cucullia absinthii, waarvan een groot percentage wél is geparasiteerd. Alle gevonden rupsen waren bijna volwassen: twee ervan sponnen reeds een cocon terwijl we nog onderweg waren naar huis en de andere werden nog enkele dagen verder gekweekt op Artemisia vulgaris in goed verluchte kweekdozen. Als ze volwassen waren, kropen ze in een zandachtige grondlaag en sponnen een compacte, harde cocon zoals de meeste andere Cucullia- soorten. De poppen zijn bruingeel en de vleugels hebben een groen tintje; ze hebben een typische roltongschede die tot over het tweede buiksegment komt. De eerste vlinder kwam uit op 01. VI. 2005 (g-pop); de tweede vlinder (een <$) (b-pop) kwam uit op 08. VI. 2005. In een andere cocon van de b-poppen zat een goede wij fj espop maar deze was gestorven; de ogen van de vlinder tekenden eveneens reeds zodat ook deze pop goed overwinterde maar daarna stierf. In totaal dus 2 goede vlinders. De overige (twee) rupsen en (of) poppen van de tweede auteur waren geparasiteerd of gestorven.Geen poppen die overliggen.

Dankwoord

Aan Michael Fibiger die ons veel raad verschafte en ons soms begeleidde tijdens onze zoektochten.

Literatuur

De Prins, G. 1987. Cucullia absinthii (Linnaeus, 1761), nu toch gewoner in het Antwerpse dan men denkt? (Lepidoptera: Noctuidae). — Phegea 15(2): 109-1 11.

De Prins, G. 1987. Cucullia artemisiae (Hufnagel, 1766), nieuw voor de Belgische fauna?

Lepidoptera: Noctuidae). — Phegea 15(4): 187-190.

Hacker, H. 1989. Die Noctuidae Griechenlands (Lepidoptera, Noctuidae). — Herbipoliana 2: 1-589, pis. I-XII.

Ronkay, G. & Ronkay, L., 1994. Cucullinae I. - Noctuidae Europaeae 6. — Entomological Press, Soro, 282 pp., 10 colour plates.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 48

Butterflies and Skippers from the Greek island of Évvia (= Euboea) (Lepidoptera: Hesperioidea & Papilionoidea)

John G. Coutsis & Nikos Ghavalas

Abstract. The hitherto recorded species of Butterflies and Skippers from the Greek island of Évvia are being listed and the need for further field-work on this island is being stressed in order to obtain a more complete view of its lepidopterological composition.

Samenvatting. De dagvlinders van het Griekse eiland Évvia (Lepidoptera: Hesperioidea & Papilionoidea)

De tot nu toe bekende dagvlinders van het Griekse eiland Évvia worden opgesomd en de noodzaak voor verder onderzoek wordt benadrukt om alzo een betere kijk te krijgen op de samenstelling van de vlinderfauna van het eiland.

Résumé. Les papillons diumes de 1'ïle grecque d'Eubée (Lepidoptera: Hesperioidea & Papilionoidea)

La liste des papillons diumes de 1'ïle grecque d'Eubée, observés jusqu'a présent, est donnée. La nécessité d'études supplémentaires est exprimée afin d'avoir une meilleure idéé de la composition de la faune lépidoptérologique de cette ïle.

Key words: Hesperioidea - Papilionoidea - Greece - Évvia island - faunistics - distribution

Coutsis, J. G.: 4 Glykonos Street, GR- 10675 Athens, Greece. e-mail: kouts@otenet.gr Ghavalas, N.: 30 Karaoli-Dimitriou Street, GR- 12461 Athens, Greece.

Introduction

The island of Évvia lies very close to the Greek mainland and consequently bears more similarities to the Pelopónnisos than it does to an island in the strict sense of the word. lts closest distance from the mainland to the north and to the east is about 3 km and a little over 40 m respectively. The latter distance extends along Évvia’s coastline for less than 100 m, and this locality, being part of the straights of Évrippos, is united to the mainland by a bridge. The island’s overall length is about 170 km, its maximum width about 50 km and its area approximately 4000 km2. Évvia is mountainous, fairly well watered and locally quite heavily forested. The two most prominent mountain ranges are those of Mts. Dirfis (1743 m) and Óhi (1399 m). The vegetation is Mediterranean and bears close affinities to that of central and Southern Greece.

The paucity of published butterfly and skipper records from this island prompted us to present the following checklist, which is a compilation of records that are based on past publications, on personal Communications and on our own field experiences. This list is by no means complete and it is hoped that in time more fieldwork will be undertaken in order to fill in the gaps and produce a more defmitive picture of the island’s lepidopterological profile.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 49

Checklist

Carcharodus alceae (Esper, 1780). Mt. Dirfis, Oxüithos and Roviés. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Erétria.

Carcharodus orientalis Reverdin, 1913. Mt. Dirfis.

Pyrgus malvae (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Pyrgus armoricanus (Oberthür, 1910). Mt. Dirfis.

Spialia orbifer (Hübner, 1823). Mt. Dirfis and near Karistos.

Thymelicus acteon (Rottemburg, 1775). Mt. Dirfis, Roviés and near Karistos.

Thymelicus sylvestris (Poda, 1761). Mt. Dirfis and Pisónas.

Ochlodes faunus (Turati, 1905). Mt. Dirfis.

Gegenes nostrodamus (Fabricius, 1793). Roviés. Confirmed by male genitalia.

Gegenes pumilio (Hoffmansegg, 1804). Roviés. Confirmed by male genitalia. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri.

Papilio machaon Linnaeus, 1758. Mt. Dirfis, Orei, Roviés and Oxüithos. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri.

Iphiclides podalirius (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Orei, Ahladi, Oxüithos and Roviés. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri, and by Van den Abbeele (1994) from Akres.

Zerynthia polyxena ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Bemardi (1971) from the collections in the ‘Muséum Paris’ as Zerynthia hypsipyle Schultz, and with no locality data other than ‘Evvoia’ (= Evvia), and by Van den Abbeele (1994) from Psahna.

Parnassius mnemosyne (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis. Found to be common in late May and early June, both within the forest of Abies cephalonica Loudon, as well as just above the tree line, and at altitudes ranging from about 700 m to about 1200 m. Grey marginal border of FW upper-side with faint white spots as in populations from central Greece and the Pelopónnisos.

Pieris brassicae (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Orei, Ahladi, Oxüithos, Pisónas and Roviés. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Zarakes, Erétria, Psahna and Akres.

Pieris rapae (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Orei, Ahladi, Oxüithos and Roviés. Previously also recorded by Rebel (1939) from Edipsós and by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos, Erétria and Psahna.

Pieris mannii (Mayer, 1851). Mt. Dirfis.

Pieris krueperi Staudinger, 1860. Mt. Dirfis.

Pieris napi (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and Orei.

Pieris ergane (Geyer, 1828). Mt. Dirfis.

Aporia crataegi (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and near Karistos.

Pontia edusa (Fabricius, 1777). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri, and by Van den Abbeele (1994) from Erétria and Psahna, in both cases as Pontia daplidice L.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 50

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 51

Euchloe ausonia (Hübner, 1804). Oxüithos and Pisónas. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos, Erétria, Psahna, Akres and Néos Pagóndas.

Anthocharis cardamines (Linnaeus, 1758). Mt. Dlrfïs and Oxüithos. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos, Alivéri, Erétria and Psahna.

Anthocharis gruneri Herrich-Schaffer, 1851). Mt. Dirfis and Oxüithos. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Psahna.

Colias crocea (Fourcroy, 1785). Mt. Dirfis, Orei, Roviés and Oxüithos. Previously also recorded by Rebel (1937 & 1939) from Halkis, as Colias croceus Fourc. Further previous records are by Alexis (1986) from Paleohóri, and by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos, Erétria and Psahna.

Colias alfacariensis Ribbe, 1905. Recorded by Alexis (1986) from Paleohóri as Colias australis Verity. This record requires confirmation, as it is probably erroneous, perhaps having been based on a misidentification of whitish, or yellow-white female Colias crocea. From our own field experiences the range of this species in Greece does not extend this far south.

Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and Oxüithos.

Gonepteryx farinosa (Zeiler, 1847). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Psahna.

Gonepteryx cleopatra (Linnaeus, 1767). Mt. Dirfis, Orei, Roviés and Oxüithos. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Erétria and Psahna, and by Staudinger (1870) from Euboea (= Evvia), as Rhodocera Cleopatra L.

Leptidea sinapis (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and Orei. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Akres.

Callophrys rubi (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Rebel (1939) from Kimi, and by Van den Abbeele (1994) from Akres.

Favonius quercus (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Satyrium ilicis (Esper, 1779). Mt. Dirfis.

Lycaena phlaeas (Linnaeus, 1761). Mt. Dirfis, Oxüithos, near Karistos, and Roviés. Previously also recorded by Rebel (1939) from Edipsós as Chrysophanus phlaeas eleus F., and by Van den Abbeele (1994) from Akres.

Lycaena tityrus (Poda, 1761). Mt. Dirfis.

Lycaena ottomanus (Lefebvre, 1830). Near Prokópi (A. Mastorakis, personal communication). Previously also recorded by Rebel (1939) from Edipsós as Chrysophanus ottomanus Lef.

Lycaena thersamon (Esper, 1784). Mt. Dirfis.

Lampides boeticus (Linnaeus, 1767). Oxüithos and Roviés.

Leptotes pirithous (Linnaeus, 1767). Roviés.

Pseudophilotes vicrama (Moore, 1865). Mt. Dirfis and near Karistos. Previously also recorded by Rebel (1939) from Halkis as Lycaena baton schiffermülleri Hem.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 52

Glaucopsyche alexis (Poda, 1761). Mt. Dirfis and near Karistos. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Akres.

Celastrina argiolus (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Orei and Ahladi. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos.

Chilades trochylus (Freyer, 1845). Roviés. Found in August in fair numbers, feeding on the flowers of Heliotropium. Previously also recorded by Rebel (1939) from Limni.

Plebeius argus (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis. Confirmed by male genitalia. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri.

Lycaeides idas (Linnaeus, 1761). Steni. Confirmed by male genitalia.

Aricia agestis ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis and Oxilithos.

Ultraaricia anteros (Freyer, 1838). Mt. Dirfis.

Polyommatus thersites (Cantener, 1835). Mt. Dirfis.

Polyommatus dorylas ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis.

Polyommatus icarus (Rottemburg, 1775). Mt. Dirfis and Roviés. Previously also recorded by Rebel (1939) from Halkis and Edipsós as Lycaena icarus Rott.

Meleageria daphnis ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis.

Melanargia larissa (Geyer, 1828). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Rebel (1939) from Halkis as Melanargia larissa herta HG.

Maniola jurtina (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and Oxilithos. Previously also recorded by Rebel (1937 & 1939) from Steni and Kimi respectively, in both cases as Epinephele jurtina L.

Hyponephele lycaon (Rottemburg, 1775). Mt. Dirfis.

Hyponephele lupinus (Costa, 1836). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Rebel (1939) from Halkis as Epinephele lupinus Costa.

Coenonympha pamphilus (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Erétria.

Pararge aegeria (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis and Roviés. Previously also recorded by Rebel (1939) from Kimi, and by Staudinger (1870) from Euboea (= Evvia), as Pararge Egeria L.

Lasiommata megera (Linnaeus, 1767). Mt. Dirfis and Oxilithos. Previously also recorded by Van den Abbeele (1994) from Psahna.

Lasiommata maera (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Kirinia roxelana (Cramer, 1777). Mt. Dirfis.

Hipparchia fagi (Scopoli, 1763). Mt. Dirfis. Confirmed by male genitalia.

Hipparchia syriaca (Staudinger, 1871). Roviés. Confirmed by male genitalia.

Hipparchia senthes (Fruhstorfer, 1908). Oxilithos. Confirmed by male genitalia.

Hipparchia statilinus (Hufnagel, 1766). Mt. Dirfis. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri.

Hipparchia fatua (Freyer, 1844). Roviés and Orei. Previously also recorded by Rebel (1939) from Evvia as Satyrus fatua fatua Frr., without giving more specific locality data.

Pseudochazara anthelea (Hübner, 1824). Mt. Dirfis.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 53

Pseudochazara graeca (Staudinger, 1870). Mt. Dirfis. Found to be very common above tree line, at altitudes ranging from about 1400 - 1600 m, in mid July to early September. The butterflies are similar to populations from central Greece and the Pelopónnisos, being light-colored and thus differing from the ones from northem Greece that are darker and browner.

Brintesia circe (Fabricius, 1775). Mt. Dirfis and Roviés.

Charaxes jasius (Linnaeus, 1767). Roviés and Ahladi. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri.

Limenitis reducta Staudinger, 1901. Mt. Dirfis and Oxilithos. Previously also recorded by Staudinger (1870) from Euboea (= Évvia), as Limenitis Camilla S. V.

Vanessa atalanta (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Oxilithos and Roviés. Previously also recorded by Rebel (1937) from Halkis as Pyrameis atalanta L., and by Van den Abbeele (1994) from Psahna.

Vanessa cardui (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis, Oxilithos and Roviés. Previously also recorded by Alexis (1986) from Paleohóri, as Cynthia cardui L., and by Van den Abbeele (1994) from Almiropótamos, Erétria, Psahna and Akres.

Nymphalis polychloros (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Nymphalis antiopa (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Aglais urticae (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Polygonia egea (Cramer, 1775). Mt. Dirfis, Orei and Oxilithos. Previously also recorded by Staudinger (1870) from Euboea (= Évvia), as Vanessa Egea Cr. ( Triangulum F.).

Melitaea trivia ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis.

Argynnis paphia (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Argynnis pandora ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis.

Argynnis aglaja (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Argynnis adippe ([Denis & Schiffermüller], 1775). Mt. Dirfis.

Issoria lathonia (Linnaeus, 1758). Mt. Dirfis.

Discussion

The 84 or so combined butterfly and skipper species presented here, though by no means representing a complete list of all the butterflies and skippers eventually to be met with on the island of Évvia, do however suggest that the island has a rich fauna in Lepidoptera, clearly comparing favourably with that of the immediately proximate mainland. This is undoubtedly due to the island’ s close distance from the mainland, to its possessing an extensive land-mass, to its being well watered, to its having a rich and diversified Flora, and to its exhibiting pronounced altitudinal differentiation. All the recorded species are to be also found on the mainland, there being no indication of endemism on the island. 46 of these records are new to the island, attesting to the paucity of past records and publications, while almost all of them were carried out in a single locality, thus indicating the necessity for further and geographically broader field-work and investigation.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 54

References

Alexis, R. 1986. Observations entomologiques en Eubée. — Lambillionea LXXXVI (5-6): 50-52.

Bemardi, G. 1971. Biogéographie des Lépidoptères Rhopalocères des ïles égéennes. — Compte Rendu sommaire des Séances de la Société de Biogéographie 417: 21-32.

Rebel, H. 1937. Griechische Lepidopteren IV. — Zeitschrift des österreichischen Entomologen- Vereins 22: 63-67.

Rebel, H. 1939. Griechische Lepidopteren VI.- Zeitschrift des österreichischen Entomologen-Vereins 24: 7-10.

Staudinger, O. 1870. Beitrage zur Lepidopterenfauna Griechenlands. — Horae Societatis entomologicae Rossicae 7: 3-304.

Van den Abbeele, D. 1994. Een eerste kennismaking met de Griekse dagvlinders in de lente (Lepidoptera: Hesperioidea & Papilionoidea). — Phegea 22(4): 165-170.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 55

Boekbespreking

Lieutier, F. & Ghaioule, D. (eds.): Entomological Research in Mediterranean Forest Ecosystems.

16 x 24 cm, 275 pp., INRA Editions, RD 10, F-78026 Versailles-Cedex, France, tel. 01.03.83.34.06, fax 01.30.83.34.49, inra-editions@versailles.inra.fr, website: www.inra.fr/Editions/, 2005, paperback, 38,- € (excl. portkosten) (ISBN 2-7380-1 194-2).

Mediterrane bossen hebben sinds mensenheugenis bloot gestaan aan allerlei humane invloeden welke geleid hebben tot de huidige, onstabiele situatie van deze ecosystemen. De toestand is ronduit alarmerend, mede door de klimaatswijzigingen van de laatste decennia welke mee geleid hebben tot vernietiging op grote schaal door bosbranden. De mediterrane bosecosystemen hebben altijd al een uitzonderlijk grote biodiversiteit gekend, maar die dreigt op massale wijze te verdwijnen. Het doel van dit boek is te wijzen op de grote verscheidenheid aan gevaren en problemen in de beboste streken van het Middellandse-Zeegebied. Het boek is opgebouwd uit geselecteerde presentaties van het 1 ste Internationaal Symposium "Medinsect" dat in Rabat werd georganiseerd in 2002.

In bereik van de verschillende hoofdstukken is veel ruimer dan het mediterrane gebied en vergelijkende studies in Nieuw-Zeeland, Zuid-Afrika, Noord- en Zuid-Amerika worden besproken. Er wordt een algemeen overzicht gegeven van de entomologische situatie en van het lopende onderzoek in deze gebieden, en sommige van deze onderzoeken worden in detail voorgesteld, o.a. de levenscyclus en algemene biologie van bepaalde schadelijke soorten (zoals Thaumetopoea bonjeani, Platypus cylindrus, Cephalcia tannourinensis), beheermaatregelen, interspecifïeke relaties en relatief insect-voedselplant. Het functioneren van de bosecosystemen en de noodzakelijkheid om de biodiversiteit te bewaren op alle niveaus worden ook voorgesteld.

Het boek bevat 22 aparte hoofdstukken onderverdeeld in vier delen: Insects in the Mediterranean Forest Ecosystems, Mediterranean Forest Ecosystems and Insect Biodiversity, Life cycles and Relations with Host Trees, en Survey and Control. De meeste teksten worden vergezeld van tabellen en grafieken, in enkele gevallen ook van foto's.

Het boek is keurig uitgegeven en kan nuttig gebruikt worden door iedereen die begaan is met de biodiversiteit van de mediterrane bossen.

Willy De Prins

LIKONA: Jaarboek 2004.

21 x 26 cm, 124 p., talrijke kleurenfoto's en tekstfiguren in kleur, paperback, te bestellen bij Provinciaal Natuurcentrum, Het Groene Huis, Domein Bokrijk, 3600 Genk, €, (ISSN 0778-8495).

Zoals elk jaar bevat ook dit Jaarboek weer een schat aan diverse natuurweetjes uit de provincie Limburg. Naast hoofdstukken over planten, amfibieën, vogels en zoogdieren, bevat het Jaarboek 2004 twee aparte hoofdstukken over insecten: J. Cortens & M. Jacobs schrijven over de opmerkelijke insecten in de vallei van de Zwarte Beek en B. Bosmans heeft het over boktorren in Limburg, historische gegevens en recente waarnemingen. Beide hoofdstukken zijn zeer rijkelijk met kleurenfoto's geïllustreerd.

In het becommentarieerde literatuuroverzicht, waarin verwezen wordt naar de literatuur over de flora en fauna van de provincie Limburg, komen niet minder dan 1 8 referenties voor over insecten. In het verslag van de Werkgroep Ongewervelden kan men lezen waaruit de activiteiten van de werkgroep bestonden in 2004. Meestal ging het om inventarisaties van natuurgebieden (hoofdzakelijk kevers, spinnen en mieren) en geleide rondleidingen. Enkele van die gegevens werden apart gepubliceerd. De werkgroep startte zijn eigen website (www.ongewervelden.org) waarop alle informatie over de activiteiten kan gevonden worden.

Zoals gebruikelijk is het jaarboek keurig uitgegeven en rijkelijk geïllustreerd. Iedereen die in de natuur van Limburg geïnteresseerd is, zal er wel iets naar zijn gading in vinden.

Willy De Prins

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 56

The chromosome number and karyotype of Plebeius (Plebejides) pylaon brethertoni from Mt. Helmós, Pelopónnisos, Greece, its tentative elevation to species level, and notes about presently existing unsettled taxonomie questions in the pylaon species-group complex (Lepidoptera: Lycaenidae)

John G. Coutsis & Jurate De Prins

Abstract. The CN and karyotype of Plebeius ( Plebejides ) pylaon brethertoni (Fischer von Waldheim, 1832) from Mt. Helmós, Pelopónnisos, Greece are being respectively shown and described, the taxon is given species status on a tentative basis, and the unsettled taxonomie situation within the pylaon species-group complex is being considered and discussed.

Samenvatting. Het chromosoomgetal en karyotype van Plebeius ( Plebejides ) pylaon brethertoni uit het Chelmosgebergte, Peloponnesos, Griekenland, de voorlopige verheffing tot soortniveau en notities over bestaande onopgeloste taxonomische problemen in de pylaon- soortengroep (Lepidoptera: Lycaenidae).

Résumé. Le nombre de chromosomes et le caryotype de Plebeius ( Plebejides ) pylaon brethertoni (Fischer von Waldheim, 1832) du Mt. Chelmos, Péloponnèse, Grèce; élévation provisoire au niveau d'espèce et notes sur les problèmes taxonomiques existant dans le groupe- espèce de pylaon (Lepidoptera: Lycaenidae).

Key words: Lycaenidae - Plebeius - Plebeius ( Plebejides ) pylaon species-group complex - Plebeius {Plebejides) brethertoni - karyotype - chromosome number - Greece - Pelopónnisos - Mt. Helmós.

Coutsis, J. G.: 4 Glykonos Street, GR 10675, Athens, Greece (kouts@otenet.gr).

De Prins, J.: Royal Museum for Central Africa, Entomology Section, Leuvensesteenweg 13, B- 3080 Tervuren, Belgium (jurate.de.prins@africamuseum.be).

Introduction

A small series of Plebeius ( Plebejides ) pylaon (Fischer von Waldheim, 1832) were collected by the First author on Mt. Helmós, Pelopónnisos, Greece, and had their testes fixed by him. The second author, subsequently, carried out permanent chromosome fixations and eventual CN and karyotype determination.

Abbreviations: CN

TL vic MI MII n

ssp.

Chromosome number Type locality Vicinity

Metaphase of First division of primary spermatocyte Metaphase of second division of primary spermatocyte Haploid chromosome number Subspecies

CN results and karyotype description

Four of the studied specimens gave perfectly legible results, and six in all spermatocytes in M I (one shown in Fig. 1) clearly showed their CN to be an unmistakable n = 37. The chromosomes were found to have a roughly

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 57

rectangular shape and to gradually decrease in size, the smallest one being about 30% smaller than the largest one.

Fig. 1. Spermatocyte in M I of Plebeius ( Plebejides ) pylaon from Greece, Pelopónnisos, Mt. Helmós, 1650 m, 26.vi.1999. n = 37.

Other known CN counts within the pylaon species-group

complex

Other chromosome counts within the pylaon species-group complex were carried out in the past by de Lesse (1960), who determined the CN for P.{P.) pylaon sephirus (Frivaldszky, 1835) from Amasya, Turkey as being n = 19, and for P.(P.) pylaon turcmenicus (Forster, 1936) from Demavend, Elburs, Iran, as well as for P.(P.) pylaon nichollae (Elwes, 1901) from Zahlé (very near Baalbek, its TL), Lebanon, in both cases as being n = 21; these represent to the best of our knowledge the only other existing chromosome counts relating to the pylaon species-group complex.

Discussion

Brown (1976a) had described brethertoni from Mt. Helmós as a ssp. of pylaon , and also applied this name to populations from central Greece as well as from Mt. Taiyetos, Pelopónnisos, on the basis of existing commonalities in the extemal characters of the wings (Brown 1976a, 1976b & 1977). This taxon was later sunk as a junior subjective synonym of sephirus (Tuzov et al. 2000 & Hesselbarth et al. 1995).

Conclusions

The disparity between the CN values of the Turkish/Iranian/Lebanese pylaon species-group taxa and the CN value of the taxon from Mt. Helmós ( n % 19/21/21 vs. n = 37 respectively) is too great to support conspecificity between

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 58

the first three and the latter, and therefore the sinking of brethertoni as a junior subjective synonym of sephirus does not appear to be justified. It is probably best at present, and on a tentative basis, to consider brethertoni as being a separate species within the pylaon species-group complex, both because of CN differences from certain extemally similar members of this species-group, as well as because of extemal differences from other members of the group whose CN is still unknown. It is therefore proposed that the name Plebeius ( Plebejides ) brethertoni (Brown, 1976) stat. nov. be applied to Mt. Helmós pylaon species- group specimens, leaving out, however, members of the group from central Greece and Mt. Taiyetos, whose CN is still unknown and which may eventually prove to be different from that of brethertoni.

Proposals

In order to remedy the unsettled taxonomie situation within the pylaon species-group complex, and considering that genital structures within this complex are not very reliable taxonomically, there being a lot of character overlap between the various taxa, it is proposed that the CN and karyotype for topotypical specimens of the following generally accepted taxa be finally determined (whether these taxa are being presently considered as being subspecies, semispecies, or species is immaterial):

a. P. (P.) pylaon , TL Sarepta (vic. Volgograd), Russia.

b. P. (P.) sephirus , TL Sliven, Bulgaria. (Turkish sephirus [n = 19], considered as such on the basis of extemal characters, may very well prove to have a different CN from that of topotypical material, requiring separation from it).

c. P. (P.) zephyrinus (Christoph, 1884), TL Askhabad, Turkmenistan.

d. P. ( P .) turcmenicus , TL Transcaspia, Jablanowka & Arwas. (Iranian turcmenicus [n = 21], considered as such on the basis of extemal characters, may very well prove to have a different CN from that of topotypical material, requiring separation from it).

e. P. (P.) usbekus (Forster, 1939), TL Samarkand, Uzbekistan.

f. P. (P.) trappi (Verity, 1927), TL Brieg-Simplon, Wallis, Switzerland.

g. P. (P.) hespericus (Rambur, 1839), TL Siërra de Alfacar, Andalusia, Spain.

h. P. (P.) philbyi (Graves, 1925), TL Petra, Jordan.

i. P. (P.) cleopatra (Hemming, 1934), TL Tel Khuweilfe (=Tel Halif), NE of Beersheba, near Kibutz Lahav, Israël.

j. P. ( P .) indicus (Evans, 1925), TL Khojak, Baluchistan, Pakistan.

k. P. (. P .) patriarchus (Balint, 1992), TL Karanak valley, Zagara Mts., Darvaz, Tajikistan.

l. P. (P.) klausrosei (Balint, 1992), TL Vakhshsky Mts., Tajikistan.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 59

If this is to be eventually carried out, then the foundations will have been laid for an eventual more thorough confrontation of the problem, which should involve CN counts for all known isolated populations of pylaon species-group taxa (many of which already bear subspecific names, often treated as synonyms), together with a study of their respective DNA sequences. Until this is achieved, the taxonomie situation within the pylaon species-group complex will necessarily have to be partly based on speculation and personal interpretation (Balint & Kertész 1990).

References

Balint, Z. & Kertész, A. 1990. A survey of the subgenus Plebejides (Sauter, 1968) - preliminary revision. — Linneana Belgica 22(5): 190-224.

Brown, J. 1976a. On two previously undescribed subspecies of Lycaenidae (Lepidoptera) from Greece. — Entomologische Berichten , Amsterdam 36(3): 46-47.

Brown, J. 1976b. Plehejus pylaon brethertoni Brown in Attica. — Entomologist’s Record and Journal of Variation 88: 195.

Brown, J. 1977. Subspeciation in the butterflies (Lepidoptera) of the Peloponnesos with notes on adjacent parts of Greece. — Entomologist’s Gazette 28: 141-174.

de Lesse, H. 1960. Spéciation et variation chromosomiques chez les Lépidoptères Rhopalocères. — Annales de Sciences naturelles, Zoologie (sér. 12) 2(1): 1-223, 222.

Hesselbarth, G., van Oorschot, H. & Wagener, S. 1995. Die Tagfalter der Türkei, 3 vols.. — Bocholt (Germany), pp. 1-1354, 1-847, pis. 1-141, maps I-IV, 1-342.

Tuzov, V. K. et al. 2000. Guide to the butterflies of Russia and adjacent territories, 2 vols. — Pensoft, Sofia, pp. 1-480, 1-580.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 60

Myceliumkevers, knotssprietkevers en schimmelvreters aan de westrand van Brussel (Coleoptera: Mycetophagidae, Colydiidae & Endomychidae)

Willy Troukens

Abstract. Mycetophagidae, Colydiidae and Endomychidae at the westside of Brussels, Belgium (Coleoptera)

Since 1979 one species of Mycetophagidae, three species of Colydiidae and two species of Endomychidae were found at the westside of Brussels: Typhaea stercorea (Linnaeus, 1758), Aulonium trisulcum (Geoffroy, 1785), Cerylon histeroides (Fabricius, 1792), Cerylon ferrugineum Stephens, 1830, Sphaerosoma pilosurn (Panzer, 1793), and Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758). All these beetles are living mostly under musty bark.

Résumé. Mycetophagidae, Colydiidae et Endomychidae a la périphérie ouest de Bruxelles, Belgique (Coleoptera)

Depuis 1979 une espèce de Mycetophagidae, trois espèces de Colydiidae et deux espèces d'Endomychidae furent observées dans la zone occidentale de Bruxelles: Typhaea stercorea (Linnaeus, 1758), Aulonium trisulcum (Geoffroy, 1785), Cerylon histeroides (Fabricius, 1792), Cerylon ferrugineum Stephens, 1830, Sphaerosoma pilosum (Panzer, 1793) et Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758). En général, tous ces coléoptères vivent sous les écorces envahies par les moisissures.

Key words: Belgium - faunistics - Mycetophagidae - Colydiidae - Endomychidae - Coleoptera.

Troukens, W.: Ninoofsesteenweg 782/8, B-1070 Anderlecht.

Mycetophagidae

Voor de echte keverliefhebbers vormt de verborgen wereld onder losse, schimmelige boomschors een dankbaar prospectieterrein. Heelwat fytofage en camivore keversoorten houden er zich schuil en brengen er het grootste deel van hun leven door.

Een typische familie van dit biotoop zijn de myceliumkevers (Mycetophagidae). Dit zijn kleine, lang-ovale insecten met een fijne beharing. De sprieten zijn 11 -ledig en aan de spits verdikt met een 2- tot 5-ledige knots. Bij de wij 5 es zijn alle tarsen 4-ledig; bij de mannetjes zijn de voortarsen 3 -ledig (Keer 1930: 548).

De Mycetophagidae worden in Midden-Europa vertegenwoordigd door 14 soorten (Harde & Severa 1982: 182). Aan de westrand van Brussel trof ik tot nu toe alleen de volgende soort aan:

1. Typhaea stercorea (Linnaeus, 1758) (fig. 1)

Deze myceliumkever is de enige inlandse soort uit het geslacht Typhaea. Hij is eenkleurig geel tot roestrood. Zijn lengte varieert van 2,5 tot 3 mm. De sprieten eindigen op een 3 -ledige knots. Dit kevertje is licht gewelfd en wordt gekenmerkt door de fijne bestippeling en de aanliggende beharing. De dekschilden vertonen zwakke puntstrepen en rijen met wat langere, opstaande

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 61

haartjes. T. stercorea is een kosmopoliet maar in de natuur vrij zeldzaam. Hij wordt vooral gevonden op schimmelende plantenresten in schuren, stallen en kelders (Harde & Severa 1982: 182). Ik ving dit kevertje twee keer met een lichtval: te Dilbeek op 30.VIII.1983 en te Anderlecht op 09.VIII.1997.

Figuren 1-3. 1- Typhaea stercorea (Linnaeus, 1758); 2 - Aulonium trisulcum (Geoffroy, 1785); 3- Cerlyon histeroides (Fabricius, 1792).

Colydiidae

Bij het wegnemen van losse schors ontdekt men gewoonlijk wel enkele knotssprietkevers (Colydiidae). Dit zijn meestal kleine, langwerpige insecten met 11 -ledige sprieten voorzien van een 2- tot 3-ledige eindknots. Bij de hieronder besproken soorten zijn de tarsen 4-ledig. De kevers leven in de boorgangen van schorskevers en zijn ook wel aan te treffen tussen korstmossen, onder bladeren, in stro, compost en boomzwammen (Evers 1942: 190-191).

Volgens Harde & Severa (1982: 182) zijn in Midden-Europa 39 Colydiidae bekend. Aan de westrand van Brussel noteerde ik de 3 volgende soorten:

1 . Aulonium trisulcum (Geoffroy, 1785) (fig. 2)

Deze slanke, bruinrode knotssprietkever van 4,5 a 7 mm valt onmiddellijk op door de 4 stevige lengtestrepen op het halsschild. Kop, halsschild en dekschilden zijn fijn bestippeld. De dekschilden vertonen bovendien fijne, regelmatige stippelrijen.

A. trisulcum leeft achter iepenschors in de gangen van de grote en de kleine iepenspintkever, Scolytus scolytus (Fabricius, 1775) en Scolytus multistriatus (Marsham, 1802) (Keer 1930: 559).

Vogt (1967: 210) beweert dat A. trisulcum in Europa overal zeldzaam is. In Frankrijk zou de kever evenwel overal voorkomen (Aubert 1971: 92). In Nederland zijn alleen vondsten bekend uit Limburg en Zeeland (Brakman 1966: 125). In Belgische keverlijsten wordt A. trisulcum zelden vermeld (fig. 2a). Na Wereldoorlog I kwam dit insect nochtans algemeen voor in de Brusselse iepenlanen (Everts 1922: 239); dit was blijkbaar een gevolg van de verwoestende iepenziekte van 1918.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 62

Figuur 2a. Verspreiding van Aulonium trisulcum (Geoffroy, 1785) in België.

In 1979 woedde de iepenziekte opnieuw in alle heftigheid. In het voorjaar van 1981 onderzocht ik tientallen dode iepen met vraatgangen van S. scolytus maar van A. trisculum vond ik toen geen enkel spoor. Uiteindelijk ving ik te Dilbeek op 18.VIL1983 2 ex. op menglicht en op 09.VIII.1997 opnieuw 1 ex. op dezelfde plek in mijn kleine Heath-val. Aan de westrand van Brussel is de kever beslist een zeldzaamheid.

2. Cerylon histeroides (Fabricius, 1792) (Platte houtknotskever) (fïg. 3)

De platte houtknotskever is 1,8 a 2,3 mm lang. Hij is langwerpig, zwakgewelfd en glanzend zwart. Niet uitgekleurde exemplaren zijn geheel roestrood. De sprieten eindigen op een 2-ledige knots. Sprieten, poten en tasters zijn in de regel bruingeel. Het halsschild is bestippeld en vertoont twee zwakke basaalindrukken. De dekschilden vallen op door krachtige puntstrepen die naar achter toe wat afzwakken.

C. histeroides staat bekend als een verdelger van allerhande schorskevers. In Europa is hij overal algemeen (Vogt 1967: 214). Men vindt hem vooral onder losse schors van beuken en eiken; ook wel in molm, in mest en in nesten van de rode bosmier, Formica rufa L. (Reclair 1951: 291-292). In verzwakte dennen jaagt hij op larven van de dennenscheerder, Blastophagus piniperda (Linnaeus, 1758) (Keer 1930: 569).

In mijn collectie bevinden zich 3 ex. van C. histeroides. De eerste vond ik op 14.11.1981 te Sint-Jans-Molenbeek onder losse wilgenschors; de twee andere te Dilbeek op 25.IV. 198 1 , eveneens onder schors.

3. Cerylon ferrngineum Stephens, 1830 (Hg. 4)

C. ferrugineum is slanker dan C. histeroides en meet 1,4 a 2 mm. Zijn kleur is steeds geheel roestrood. Het halsschild is bestippeld; het vertoont in het midden twee wazige vlekjes en achteraan twee zwakke basaalindrukken.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 63

Dit kevertje is niet zeldzaam. Het houdt zich vooral schuil onder losse schors van beuken en berken (Keer 1930: 570); ook wel onder schors van naaldbomen (Vogt 1967: 215). Mare Lodewyckx verzamelde in het Zoniënwoud, nabij het Rood Klooster te Oudergem, op 16. VI. 2004 3 ex. onder schors van een oude, dode eik. Te Anderlecht ontdekte ik op 08.11.1981 2 ex. onder schors van lijsterbes en op 18.VI.1984 1 ex. op een vlierstruik. In de Wolfsputten te Dilbeek telde ik op 21. III. 2005 9 ex. onder berkenschors, samen met 2 ex. Rhizophagus dispar (Paykull, 1800) (Rhizophagidae).

Endomychidae

Een andere boeiende keverfamilie is die van de schimmelvreters (Endomychidae). Deze kevertjes worden gekenmerkt door hun ovale of halfkogelige vorm en vertonen soms felle kleuren. De sprieten zijn gewoonlijk 11 -ledig met een 3-ledige knots of geleidelijk verdikt naar het uiteinde toe. De tarsen zijn 4-ledig; uitzonderlijk ook 3-ledig (Keer 1930: 571).

Figuren 4-6. 4- Cerylon ferrugineum Stephens, 1830; 5 Sphaerosoma pilosum (Panzer, 1793); 6 — Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758).

Zowel de imago's als de larven leven in paddestoelen, boomzwammen of achter schors tussen mycelium (Aubert 1971: 104). De twee inlandse Lycoperdina-soovtQn vindt men uitsluitend in stuifzwammen (Vogt 1967: 226).

Endomychidae zijn vooral te vinden in tropische bosgebieden. Wereldwijd zijn 600 soorten bekend (Lyneborg 1977: 124), 30 soorten in Europa (Bily 1990: 152) en een tiental in België (Brakman 1966: 126). Aan de westrand van Brussel stelde ik sinds 1979 de aanwezigheid vast van de volgende twee soorten:

1. Sphaerosoma pilosum (Panzer, 1793) (fig. 5)

Dit zwarte kevertje is halfkogelig en licht ovaal van vorm. Het is slechts 1,4 a 1,6 mm lang. Sprieten, tasters, poten en dijen zijn bruinachtig. De sprieten eindigen op een 3-ledige knots. Kop, halsschild en dekschilden vertonen een schuine beharing en zijn duidelijk bestippeld.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 64

S. pilosum leeft onder afgevallen bladeren, mos of schimmelig sprokkelhout (Harde & Severa 1982: 182). In Nederland werd hij met het sleepnet verzameld op dopheide en gezeefd uit nesten van de zwarte houtmier, Lasius fuliginosus Latr. (Keer 1930: 572).

Hoewel het onze algemeenste Sphaerosoma-soort is, wordt dit kevertje weinig opgemerkt. Aan de Brusselse westrand heb ik S. pilosoma maar één keer gevonden, nl. 1 ex. te Dilbeek op een viooltje op 17.IV. 1985.

2. Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758) (Viervlekkige schimmelvreter)

(fig- O

Deze opvallende schimmelvreter is langwerpig ovaal en tamelijk gewelfd. Hij is 4 a 6 mm en men kan hem allicht verwarren met een lieveheersbeestje. Het halsschild is glimmend rood met een brede, zwarte middenband. De dekschilden zijn eveneens rood, elk met 2 zwarte vlekken. Opvallend zijn de vrij lange, dunne sprieten die naar het uiteinde toe iets dikker worden, zonder een knots te vormen. De poten zijn zwart of pekbruin.

E. coccineus komt voor in heel Europa (Lyneborg 1977: 124). Hij is vooral te vinden onder schimmelende schors van dode beuken, berken en wilgen; dikwijls vele exemplaren op één plaats (Keer 1930: 577-578). In Nederland en in Laag-België is dit insect zeer zeldzaam. In de bosgebieden van Henegouwen, Midden-Brabant en in het Luikse is het echter een gewone verschijning (fig. 6a).

Sinds 1979 noteerde ik dit kevertje haast jaarlijks in verschillende bosjes te Anderlecht en te Dilbeek. Ik vond hem van februari tot einde juli onder schors van wilgen, populieren en in vermolmde stronken. Remi Guinez signaleerde me ook enkele vangsten te Vorst-Brussel op 22. V. 1992 en 10.V.1993. Tijdens zwoele, zomerse dagen kiezen de kevertjes het luchtruim. Men kan ze dan vinden op enige afstand van hun biotoop. Zo vond ik te Dilbeek op 05. VI. 1980 1 ex. op een ruit van een schoolgebouw en op 29.VII.2005 2 ex. in mijn kleine Heath-val, eveneens te Dilbeek.

Figuur 6a. Verspreiding van Endomychus coccineus (Linnaeus, 1758) in België.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 65

Dankwoord

Informatie en gegevens voor dit artikel werden mij vriendelijke bezorgd door Willy De Prins (Leefdaal), Konjev Desender (KB IN, Brussel), Remi Guinez (Vorst, Brussel), Mare Lodewyckx (Stabroek) en Eric Meuris (Gentbrugge). Voor de verspreidingskaarten werd gedeeltelijk gebruik gemaakt van het kaartje door Verstraeten et al. (1973: 731) en de gegevens uit de collecties van het KBIN, Departement Entomologie te Brussel. Hartelijk dank!

Bibliografie

Aubert, L. 1971. Atlas des Coléoptères de Fr ance, Belgique, Suisse. — Boubée & Cie., Paris (VI). Bily, S. (vert. N. Akoa) 1990. Coléoptères. — Gründ, Paris.

Brakman, P. J. 1966. Lijst van Coleoptera uit Nederland en het omliggend gebied. — Monografieën van de Nederlandse Entomologische Vereniging , Amsterdam.

Evers, A. M. J. 1942. Nederlandse Kevers. — Littera Scripta Manet, Amsterdam.

Everts, E. 1922. Coleoptera Neerlandica. De schildvleugelige insecten van Nederland en het omliggende gebied, derde deel. — Martinus Nijhoff, 's-Gravenhage.

Harde, K. W. & Severa, F. (vert. J. Huizenga) 1982. Thieme's kevergids. — Thieme & Cie., Zutphen. Keer, P. M. 1930. Calwer Kever boek. — Thieme & Cie., Zutphen.

Lyneborg, L. 1977. Kevers in kleur. — Moussault, Baam.

Reclair, A. 1951. Kevers. — N. V. Zonnewende, Kortrijk.

Verstraeten, C., Boosten, G. & Gaspar, C. 1973. Atlas provisoire des insectes de Belgique, Carte no. 731, Endomychus coccineus (L.). — Faculté des Sciences agronomiques de 1'Etat, Zoologie et Faunistique, Gembloux.

Vogt, H. 1967. Mycetophagidae. Colydiidae. Endomychidae. - In: Freude, Harde & Löhse, Die Kafer Mitteleuropas, Band 7. — Goecke & Evers Verlag, Krefeld.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 66

Interessante waarnemingen van Lepidoptera in België in 2005 (Lepidoptera) (vervolg)

Willy De Prins

(Eerste deel zie Phegea 34(1): 3-12)

Crambidae

Eudonia lacustrata (Panzer, 1804) (p. 115): 4 ex. op 18.VI.2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Witlesia pallida (Curtis, 1827) (p. 115): 1 ex. op 17. VI. 2005 in De Doompanne te Koksijde, leg. Werkgroep Nachtvlinders, det. C. Steeman; 1 ex. op 18. VI. 2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI en WV.

Agriphila latistria (Haworth, 1811) (p. 116): 1 ex. op 14. VIII. 2004 te Merlemont, leg. C. Steeman. Nieuw voor NA.

Agriphila selasella (Hübner, 1813) (p. 116): 1 ex. in het Stamprooiersbroek te Kinrooi op 1 1. VIII. 2005, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Catoptria verellus (Zincken, 1817) (. 117): 1 ex. op 28. VI. 2005 te Viersel en 2 ex. op 18. VI. 2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs en C. Steeman. Nieuw voor AN en LI.

Evergestis limbata (Linnaeus, 1767) (p. 118): 1 ex. op 18.VI.2005 te Kontich, leg. G. Sallaets. Nieuw voor AN.

Udea lutealis (Hübner, 1809) (p. 118): 3 ex. op 10.VIII.2003 te Rocherath, leg. C. Steeman. Nieuw voor LG.

Pyrausta despicata (Scopoli, 1763) (p. 119): waargenomen in het

Galgenschoor te Antwerpen, leg. M. G. Janssen. Nieuw voor AN.

Sitochroa palealis ([Denis & Schiffermüller], 1775) (p. 119): 1 ex. op 21.VII.2003 te Pendrome en 1 ex. op dezelfde datum te Merlemont, leg. C. Steeman. Nieuw voor NA.

Sitochroa verticalis (Linnaeus, 1758) (p. 119): 1 ex. op 25.VII.2004 te Rocherath, leg. C. Steeman. Nieuw voor LG.

Phlyctaenia perlucidaelis (Hübner, 1809) (p. 119): 1 ex. op 17. VI. 2005 te Koksijde, leg. Werkgroep Nachtvlinders, det. C. Steeman. Nieuw voor WV.

Agrotera nemoralis (Scopoli, 1763) (p. 120): 1 ex. in het Stamprooiersbroek te Kinrooi op 13. V. 2005, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI. Dit is de meest noordelijke vindplaats van deze soort in België.

Duponchelia fovealis Zeiler, 1847: 1 ex. op 23. X. 2005 te Dilbeek, leg. W. Troukens. Nieuw voor Brabant.

Lasiocampidae

Phyllodesma illicifolium (Linnaeus, 1758) (p. 121): 1 ex. op 19. V. 2004 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Phyllodesma tremulifolium (Hübner, 1810) (p. 121): 1 ex. op 29. IV. 2005 te Lavaux-Ste-Anne, leg. C. Steeman. Nieuw voor NA.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 67

Sphingidae

Proserpinus proserpina (Pallas, 1772) (p. 125): een volgroeide rups werd waargenomen in het Battenbroek te Mechelen op 19. VII. 2005, leg. W. Ceulemans. Een bruine vorm van de rups werd gezien in de Hobokense Polder op 20. VII. 2005, leg. W. Mertens. Nieuw voor AN. De Teunispijlstaart is nu dus bekend uit alle Belgische provincies.

Hyles euphorbiae (Linnaeus, 1758) (p. 125): 1 ex. op 26.VII.2005 te Schoten, leg. A. Peeters. Nieuw voor AN.

Geometridae

Itame murinaria ([Denis & Schiffermüller] : 1775) (p. 156): 1 ex. te Pisserotte (Baraque de Fraiture) op 08. VI. 2005, leg. A. Georis. Bevestigd voor de Belgische fauna! De Prins (1998: 157) schreef dat deze soort voor het eerst vermeld was voor de Belgische fauna zonder lokaliteit te noemen (de Sélys- Longchamps 1844: 16) en dat Lambillion (1903-1913: 347) ze noemde van "Liège Ann.S.Ent.Belg.". Er werd geen exemplaar aangetroffen in de verzameling van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen of in privé collecties. Hackray & Sarlet (1974: 215) meenden dat het om een foutieve determinatie ging en namen daarom de soort niet op in hun lijst. Nu is dus een eerste zeker exemplaar uit België bekend.

Lomographa bimaculata (Fabricius, 1775) (p. 145): 2 ex. in natuurgebied "De Kleiputten" te Kortrijk op 18. VI. 2005, leg. F. Claerbout, I. Robbe, J. Staelens, L. Vandeginste, F. Vandendriessche & P. Vantieghem. Nieuw voor WV.

Perconia strigillaria (Hübner, 1787) (p. 146): 1 ex. in natuurgebied "De Kleiputten" te Kortrijk op 18. VI. 2005, leg. F. Claerbout, I. Robbe, J. Staelens, L. Vandeginste, F. Vandendriessche & P. Vantieghem. Nieuw voor WV.

Scopula immutata (Linnaeus, 1758) (p. 148): 1 ex. op 12. VIII. 2005 in de Doompanne te Koksijde, leg. Werkgroep Nachtvlinders. Nieuw voor WV.

Idaea sylvestraria (Hübner, 1798) (p. 148): 1 ex. op 25. VII. 2003 te Lavaux- Ste-Anne, leg. C. Steeman. Nieuw voor NA.

Idaea rusticata ([Denis & Schiffermüller], 1775) (p. 148): 1 ex. op 30. VII. 2004 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs. Nieuw voor LI.

Lythria cruentaria (Hufnagel, 1767) (p. 149): 1 ex. op 20. VII. 2003 te Koksijde, leg. D. D'Hert. Nieuw voor WV.

Coenotephria salicata (Hübner, 1799) (p. 151): 1 ex. te Aywaille op 29. VIII. 2002, leg. R. Spronck. Nieuw voor LG.

Chloroclysta siterata (Hufnagel, 1767) (p. 151): 2c? op 10.X.2005 te Moerbeke-Waas, leg. B. Maes. Nieuw voor OV.

Dysstroma citrata (Linnaeus, 1761) (p. 151): 1 ex. op 10.VIII.2004 te Oostmalle, leg. W. Veraghtert. Nieuw voor AN.

Cidaria fulvata (Forster, 1771) (p. 152): 1 ex. op 23. VI. 2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs en C. Steeman. Nieuw voor LI.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 68

Thera britannica (Turner, 1925) (p. 152): 30. IV en 19.V.2004 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, telkens 2 ex., leg. M. Jacobs & C. Steeman. Op 28. IV. 2005 1 ex. te Kuume, leg. Insectenwerkgroep Zuid- West- Vlaanderen en 1 ex. op 29. IV. 2005 te Heule, leg. P. Van,tieghem. Nieuw voor LI en WV.

Colostygia olivata ([Denis & Schiffermüller], 1775) (p. 152): 1 ex. te Aywaille op 10.VIII.2002 en op 08. VIII. 2003, leg. R. Spronck. Nieuw voor LG.

Melanthia procellata ([Denis & Schiffermüller], 1775) (153): 1 ex. op 12. VIII. 2005 in de Doompanne te Koksijde, leg. Werkgroep Nachtvlinders. Nieuw voor WV.

Euphyia iinangulata (Haworth, 1809) (p. 153): 24. VIII. 2002 en

31.VIII.2002, telkens 1 ex. te Nassogne, leg. C. Steeman. Nieuw voor LX.

Perizoma bifaciata (Haworth, 1809) (p. 153): 1 ex. in het Natuurreservaat "De Kleiputten" te Kortrijk op 20.VIII.2005, leg. P. Vantieghem. Nieuw voor WV.

Mesotype didymata (Linnaeus, 1758) (p. 154): 1 ex. op 16. VI. 2004 te Zoersel, leg. W. Veraghtert. Nieuw voor AN.

Eupithecia tenuiata (Hübner, 1813) (p. 154): 1 ex. op 30.VII.2005 in het domein De Rammelaars te Ham, leg. G. De Prins. Nieuw voor LI.

Eupithecia trisignaria Herrich-Schaffer, 1848 (p. 154): 1 ex. op 02.VI.2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Op dezelfde plaats werden 2 ex. gezien op 14.VII.2005 en 5 ex. op 27.VII.2005. Nieuw voor LI.

Eupithecia pygmaeata (Hübner, 1799) (p. 154): 1 ex. in het Provinciaal Domein "De Gavers" te Harelbeke op 27.VIII.2005, leg. P. Vantieghem. Nieuw voor WV.

Eupithecia satyrata (Hübner, 1813) (p. 155): 5 ex. op 11. VI. 2004 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Eupithecia assimilata Doubleday, 1856 (p. 155): 3 ex. op 13.V.2005 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Eupithecia vulgata (Haworth, 1809) (p. 155): 16 en 30. IV. 2004 in het Stamprooiersbroek te Kinrooi, resp. 17 en 11 ex., leg. M. Jacobs, C. Steeman & W. Veraghtert. Nieuw voor LI.

Eupithecia simpliciata (Haworth, 1809) (p. 155): 1 ex. op 27.VII.2005 te Oostende, leg. J. Dellaert. Nieuw voor WV.

Anticollix sparsata (Treitschke, 1828) (p. 156): 02 en 24.VII.2004 te Lavaux-Ste-Anne, telkens 1 ex., leg. C. Steeman; 1 ex. op 13. VI. 2005 te Tervuren, leg. B. Misonne. Nieuw voor BR en NA.

Lycaenidae

Cacyreus marshalli Butler, 1898 (p. 134): na de eerste Belgische waarneming in 1991 te Anderlecht (Troukens 1991) werd in de loop van 2005 een tweede ex. waargenomen te Vorst (Brussel) op 08. IX. 2005, leg. R. Guinez. Het ex. zat op Sedum op een balkon van de 10de verdieping!

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 69

Nymphalidae

Melanargia galathea (Linnaeus, 1758) (p. 136): 1 ex. langs het

antitankkanaal te Schilde op 30.VII.2001, leg. C. Steeman. Van deze soort zwerven sommige exemplaren tot ver buiten hun gewone biotoop, zeker aan de rand van het areaal. Nieuw voor AN.

Limenitis camilla (Linnaeus, 1764) (p. 136): 1 ex. op 27. VI. 2004 te Elverdinge, leg. J. Degrande. In juli werden nog exemplaren waargenomen in drie verschillende bossen in de buurt. Nieuw voor WV.

Melitaea cinxia (Linnaeus, 1758) (p. 137): 1 ex. op 05.VI.2004 te Nismes, leg. C. Steeman. Nieuw voor NA.

Issoria lathonia (Linnaeus, 1758) (p. 137): 1 ex. op 01. IX. 2004 te Koersel, leg. M. Jacobs. Nieuw voor LI.

Thaupetopoeidae

Thaumetopoea processionea (Linnaeus, 1758) (p. 159): 1 ex. te Battice op 13.VIII.2005, leg. A. Georis.

Notodontidae

Cerura erminea (Esper, 1783) (p. 160): 4 ex. in natuurgebied "De Kleiputten" te Kortrijk op 18.VI.2005, leg. F. Claerbout, I. Robbe, J. Staelens, L. Vandeginste, F. Vandendriessche & P. Vantieghem. Nieuw voor WV.

Noctuidae

Craniophora ligustri ([Denis & Schiffermüller], 1775) (p. 162): 1 ex. op 30. IV. 2005 te Beveren-Leie, leg. D. Pollet. Nieuw voor WV.

Acronicta cuspis (Hübner, 1813) (p. 162): 1 ex. te Wellin op 28. V. 2005, leg. C. Steeman, en 1 ex. in het Stamprooiersbroek te Kinrooi op 1 l.VIII.2005, leg. M. Jacobs. Nieuw voor LI en LX.

Hypenodes humidalis Doubleday, 1850 (p. 163): 1 ex. op 18. VIII. 2005 te Moerbeke-Waas, leg. B. Maes. Nieuw voor OV.

Deltote deceptoria (Scopoli, 1763) (p. 166): 1 ex. op 18.VI.2005 in het natuurreservaat Stamprooiersbroek te Kinrooi, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI.

Calophasia lunula (Hufnagel, 1766) (p. 166): een rups werd op Linaria aangetroffen te Ledegem op 08.IX.2004, leg. D. Pollet. Nieuw voor WV.

Cucullia absinthii (Linnaeus, 1761) (p. 166): 1 ex. in het Stamprooiersbroek te Kinrooi op 27.VII.2005, leg. M. Jacobs & C. Steeman. Nieuw voor LI. Verder 1 ex. in het domein Bergelenput te Gullegem op 07.IX.2005, leg. K. De Smet. Nieuw voor WV.

Elaphria venustula (Hübner, 1790) (p. 167): 5 ex. op 17. VI. 2005 te Koksijde, leg. Werkgroep Nachtvlinders, det. C. Steeman. Nieuw voor WV.

Atethmia centrago (Haworth, 1809) (p. 169): 1 ex. op 09. IX. 2005 te Wenduine, leg. A. De Turck. Nieuw voor WV.

Xanthia ocellaris (Borkhausen, 1792) (p. 170): 1 ex. op 28. IX. 2005 te Deerlijk, leg. W. Dandemaele. Nieuw voor WV.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 70

Apamea sublustris (Esper, 1788) (p. 172): 1 ex. te Oostmalle op 22. VI. 2004, leg. W. Veraghtert. Nieuw voor AN.

Nonagria typhae (Thunberg, 1784) (p. 173): verscheidene rupsen in de stengels van Typha te Weillen op 05. VII. 2005. Nieuw voor NA.

Amphipoea fucosa (Freyer, 1830) (p. 173): waargenomen in een zoutmoeras te Oude Doel, leg. M. G. Janssen. Nieuw voor OV.

Orthosia miniosa ([Denis & Schiffermüller], 1775) (p. 176): 1 ex. op 05. IV. 1998 te Koksijde, leg. D. D'Hert. Een tweede exemplaar op 04.IV.2005, leg. J. Devos. Nieuw voor WV.

Lymantriidae

Orgyia antiquoides (Hübner, 1822) (p. 182): 1 rups op heide te Koersel op 06. VII. 2004, leg. M. Jacobs. Nieuw voor LI.

Arctornis l-nigrum (Müller, 1764) (p. 182): 1 ex. op 24. VI. 2005 te Tervuren, leg. B. Misonne. Nieuw voor BR.

Dank

Met dank aan alle medewerkers die hun gegevens doorstuurden: J.-Y. Baugnée, W. Ceulemans, F. Claerbout, J. Dellaert, G. De Prins, D. D'Hert, K. De Smet, J. Devos, D. D'Hert, A. Georis, R. Guinez, Insectewerkgroep Zuid-West- Vlaanderen, M. Jacobs, L. Janssen, M. G. Janssen, B. Maes, W. Mertens, G. Minet, M. Paquay, A. Peeters, D. Pollet, I. Robbe, G. Sallaets, R. Spronck, J. Staelens, C. Steeman, W. Troukens, S. Van Cleynenbreugel, L. Vandeginste, W. Vandemaele, F. Vandendriessche, E. Vanloo, P. Vantieghem, W. Veraghtert, A. Zwaenepoel, en aan F. Groenen en H. G. van der Wolf voor de determinaties van respectievelijk de Tortricidae en Coleophoridae.

Bibliografie

De Prins, W. 1998. Catalogue of the Lepidoptera of Belgium. — Studiedocumenten van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen 92: 1-236.

De Prins, W. & Steeman, C. 2003-2005. Website "Catalogue of the Lepidoptera of Belgium". — http://webhost.ua.ac.be/evobio/VVE/Checklists/Lepidoptera/LepMain.htm. de Sélys-Longchamps, E. 1 844. Énumération des insectes Lépidoptères de la Belgique. — Mémoires de la Société royale des Sciences de Liége 2: 1-35.

Dufrane, A. 1955. Microlépidoptères de la faune beige (7ème note). — Bulletin du Musée royal d'Histoire naturelle de Belgique 31(33): 1-12.

Hackray, J. & Sarlet, L. G. 1969-1974. Catalogue des Macrolépidoptères de Belgique. - Supplément a Lambillionea 68-74, 256 pp.

Eluemer, P. & Karsholt, O. 1999. Gelechiidae I (Gelechiinae: Teleiodini, Gelechiini). - In: Huemer, P., Karsholt, O. & Lyneborg, L. (eds.): Microlepidoptera ofEurope 3: 1-356.

Lambillion, L.-J. 1903-1913. Catalogue des Lépidoptères de Belgique. — Supplément a la Revue mensuelle de la Société entomologique namuroise, 464 pp.

Pishkunov, V. I. 1981. Gelechiidae. - In: Medvedev, G. S. (ed.): Keys to the Insects of the European part of the USSR. IV. Lepidoptera 2: 659-748. Nauka, Leningrad (In Russian - English translation 1990, E. J. Brill, Leiden, New York, Kobenhavn, Köln).

Troukens, W. 1991. Cacyreus marshalli Butler, 1898 aangetroffen in België (Lepidoptera: Lycaenidae). — Phegea 19(4): 129-131.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 71

Boekbespreking

Della Bruna, C., Gallo, E. & Sbordoni, V.: Guide to the Butterflies of the Palearctic Region. Pieridae part 1 Subfamily Pierinae Tribe Pierini (partim).

21 x 29,5 cm, 86 pp., talrijke afbeeldingen in kleur en zwart-wit, Omnes Artes s.a.s., Via Castel Morrone 19, 1-20134 Milano, paperback, 2004, 44.00 € (ISBN 88-87989-05-2).

In dit zesde deel in de reeks "Guide to the Butterflies of the Palearctic Region" (ISSN1723- 45 9X) worden enkele genera van de Pieridae behandeld. Eerder verschenen reeds: Satyridae parts 1 (Lethini: Lasiommata, Pararge, Lopinga, Kirinia, Chonala, Tatinga, Rhaphicera, Ninguta, Neope, Lethe, Neorina), 2 (Satyrini: Argestina, Boeberia, Callerebia, Eugrumenia, Hemadara, Loxerebia, Paralasa, Proterebia) en 3 (Satyrini: Melanargia, Coenonympha, Sinonympha, Triphysa), Lycaenidae part 1 (Lycaeninae: Lycaena, Hyrcanana, Athamanthia, Phoenicurusia, Eleliophorus) en Nymphalidae part 1 (Argynnini: Argynnis, Issoria, Brenthis, Argyreus). Nu komen dus de Pierini aan bod: Delias, Aporia, Mesamia, Baltia, Pontia, Belenois, Talbotia.

Net zoals in de vorige delen wordt eerst een inleiding in de hogere systematiek van de behandelde taxa gegeven, en algemene informatie over de morfologie. Van elk genus worden de diagnostische kenmerken opgesomd en enkele taxonomische bemerkingen gegeven. Verder wordt informatie gegeven over de ecologie, de algemene verspreiding en enkele belangrijke bibliografische referenties. Handig is in elk geval een checklist met volledige synonymie.

De individuele soorten worden gedetailleerd behandeld: volledige naamgeving met vermelding van de oorspronkelijke combinatie, referentie naar de oerbeschrijving, type-lokaliteit en vermelding van eventuele synoniemen. De morfologische verschillen met verwante soorten worden opgesomd zodat in de meeste gevallen een eenduidige determinatie mogelijk is. Dit wordt vergemakkelijkt door de zeer duidelijke afbeeldingen in kleur van de boven- en onderkant van beide seksen. Van elke soort worden verscheidene exemplaren afgebeeld, b.v. bij Aporia crataegi staan 20 afbeeldingen. Bij de meeste soorten wordt tevens een afbeelding van de mannelijke genitalia gegeven. Tekeningen van de vrouwelijke genitalia ontbreken totaal, net als ecologische informatie zoals vliegtijd of voedselplanten.

In een aparte paragraaf wordt telkens de verspreiding van de soort besproken. Daarbij worden in vele gevallen ook de onvermijdelijke subspecies opgesomd, eventueel met hun synoniemen. Bij elke naam wordt verwezen naar de oorspronkelijke beschrijving en de type-lokaliteit. Telkens worden ook de voornaamste kenmerken van de verschillende subspecies opgesomd. De verspreiding wordt grafisch op een verspreidingskaartje voorgesteld.

Achteraan volgt een overzicht van de voorgestelde taxonomische wijzigingen, een literatuurlijst en een alfabetische index. Het boek is zeer verzorgd uitgegeven en biedt een goed overzicht van de taxonomie en nomenclatuur van de behandelde groep. Het vormt een uitstekende basis om verdere bestudering van de vermelde soorten aan te vatten.

Willy De Prins

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 72

A new Onthophagus species from Kerala, India (Coleoptera: Scarabaeidae, Scarabaeinae)

Paul Schoolmeesters & Sabu K. Thomas

Samenvatting. Een nieuwe soort Onthophagus uit India, Kerala (Coleoptera, Scarabaeidae, Scarabaeinae)

Uit India, Kerala wordt Onthophagus devagiriensis beschreven.

Résumé. Une nouvelles espèce d' Onthophagus de 1'Inde, Kerala (Coleoptera, Scarabaeidae, Scarabaeinae)

La nouvelles espèce Onthophagus devagiriensis, est décrite d'Inde, Kerala Key words: Coleoptera - Scarabaeidae - Onthophagus - new species Schoolmeesters, P.: Langeveldstraat, 23, B-3020 Herent e-mail: schoolp@skynet.be Thomas, Dr. S. K.: St.Joseph's college, Devagiri, Calicut 673008, Kerala, India e-mail: sabukthomas@rediffmail.com

A research team of the co-author collected two males and three females of a species in the genus Onthophagus Latreille, 1802. The specimens were collected using a Bison dung baited trap. The collecting area belongs to the Terrestrial eco-region "North- Western Ghats moist deciduous forests" and is located at the Southern end of the eco-region known as the Wayanad forests in the Kerala region, South-West India.

Onthophagus devagiriensis sp. n.

Holotype <$, India, Kerala, Wayanad District, Thirunelly, 900 m, 07.ix.2003, bison dung baited pittrap, will be deposited in the Royal Institute of Natural Sciences, Brussels; Paratypes ld' and 3$, same data as holotype, 1$ in the first author's collection, Herent, Belgium, ld and 2$ paratypes in the collection of the St. Joseph's college, Devagiri, Calicut, Kerala, India.

Male. (Fig. 1) Length: 7 mm.

Head and pronotum shiny black with a slight greenish cast. Elytra yellow with black markings distributed as follows: basally a black spot on the third elytral interval, a black spot on the 5th, extending slightly onto the 6th, and a humeral black spot. Before the centre there is a black marking stretching from the 6th onto the elytral margin. Behind the centre there is a transverse marking stretching from the 2nd elytral interval onto the elytral margin; this marking is less long in the 3rd and 6th interval. Finally there is a black apical spot occupying the apex of the elytral intervals 3 to 7.

Setae on pronotum, elytra and pygidium yellow, long but not dense. Femora yellow, tibia and tarsi reddish brown. Pygidium black. Antennal club yellowish brown.

Clypeus truncate, not sinuate antero-medially, anterior margin uptumed, lateral sides straight to the genal suture, from there evenly rounded backwards.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 73

Fig. 1. Onthophagus devagiriensis sp. n. Holotype <$, dorsal and frontal view.

Fig. 2 - Onthophagus devagiriensis sp. n. Paratype dorsal and frontal view.

Punctures on the lateral sides of clypeus large, separated by about their diameter, in the middle of the clypeus the punctures are very small, widespread and short setigerous, not visible with naked eye. Frontal suture not present. Vertex elevated into a plate with two long and slender, backwards bent and inwards curved homs, the extemal angle of the homs nearly rectangular and flattened, the edge of the plate between the homs nearly straight. The base of the homs with identical great punctures as on the clypeus.

Pronotal anterior margin strongly bordered, posterior margin very finely bordered. Pronotal anterior angles acute, lateral margin behind the anterior angles not emarginate, nearly straight to the median angle, posterior angles Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 74

emarginate. Pronotal disk confluent, great, deep and setigerous punctate. Pronotal anterior declivity smooth except for some great punctures bothsides, these punctures identical to the great punctures on the clypeus but separated by more than their diameter. Above the anterior declivity are two indicated (only visible in frontal view), punctate gibbosities, and a greater, impunctate gibbosity in the middle of the disk.

Elytral striae fme, simple, strial punctures distinct, very small, not crenating the interstrial sides. Elytral intervals flat to barely convex, biseriate granulate, granules greater than the strial punctures.

Metastemum punctate except for a longitudinal midline. Pygidium basally bordered, setigerous punctate.

The femora ventrally setigerous punctate. Protibia elongate, quadridentate extemally, the fourth denticle very small, with the margin above and between the teeth denticulate. Tarsi of middle and hind legs as long as the tibia.

Female. (Fig. 2) Length: 6-7 mm.

Differing from male in the following characters: Head with cupreous cast. Frontal suture more or less indicated. Punctuation of the head more intensive, anteriorly rugose, the great punctures also present in the middle of the vertex. Vertex highly elevated into a nearly quadrangular plate, the upper edge emarginate. Otherwise as in male.

Differential diagnoses

Using the key of the genus Onthophagus (Balthasar 1963) this species fits the characters for Onthophagus lemniscatus Gillet, 1924, but it differs in the following characters; 1) setae on dorsal surface longer and recumbent; 2) metallic lustre on head and pronotum; 3) the distribution of the black markings on the elytra; 4) the form of the homs in the male, which are like in Onthophagus taurus (Schreber, 1759), without plate in the middle.

Acknowledgements

Financial assistance received by the co-author from the Ministry of Environmentt & Forests, Government of India, to record the forest litter diversity of the region is gratefully acknowledged

References

Balthasar, V. 1963. Monographie der Scarabaeidae und Aphodidae der palaearktischen und

Orientalischen Region (Coprinae Onitini Oniticellini Onthophagini). — Tschechoslowakische

Akademie der Wissenschaften, Prag 2: 1-627.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 75

Boekbespreking

Ebert, G. (Ed.) : Die Schmetterlinge Baden-Württembergs. Band 10 Erganzungs band.

18 x 25 cm, 426 p., 83 kleurenfoto's, 46 zwartwit-foto's, 7 verspreidingskaarten, 6 grafieken, Verlag Eugen Ulmer, Wollgrasweg 41, D-70599 Stuttgart, info@ulmer.de, gebonden met stofomslag, 2005, 51,30 € (ISBN 3-8001-4383-6).

Met dit tiende deel wordt de reeks "Die Schmetterlinge Baden-Württembergs" afgesloten. Het bevat aanvullingen en verbeteringen op de vorige 9 delen; dikwijls gaat het om nieuwe voedselplanten, wijzigingen in de vliegtijd en de verspreiding, maar soms wordt een soort uitgebreider besproken, o.a. Parnassius mnemosyne, Limenitis populi, Eilema lutarella , Nycteola degenerana enz.

In een tweede hoofdstuk worden de maatregelen besproken die voor bedreigde soorten werden genomen of nog te nemen zijn. Daar sluit het volgende hoofdstuk bij aan dat de derde editie bevat van de Rode Lijst van de Lepidoptera in Baden- Württemberg. Hierin wordt zeer gedetailleerd aangegeven in welke toestand zich de populaties van de verschillende soorten bevinden waarbij het hele gebied opgedeeld wordt in vijf subregio's. Bovendien wordt aangegeven wat het verschil is tegenover de vorige editie van deze Rode Lijst. Zo kan men gemakkelijk nagaan of er vooruitgang of achteruitgang geboekt is met de verschillende maatregelen.

De geschiedenis van het lepidopterologisch onderzoek in Duitsland wordt in een vierde hoofdstuk besproken. Daarna volgt een gedetailleerde tabel met informatie over de biotoopvoorkeuren van de verschillende soorten. Deze tabel is een voortzetting uit de delen 1 tot 3 en behandelt alle toen niet opgenomen soorten. Dan volgt een tabel van de voedselplanten van zowel rupsen als imago's. Deze is systematisch per plantenfamilie ingedeeld en het vraagt dan ook nogal wat botanische kennis om een juiste voedselplant terug te vinden om dan de rupsensoort te kunnen bepalen. De volgorde van de vlindersoorten binnen de voedselplanten volgt eveneens een niet systematische volgorde, maar veeleer de traditionele rij van dagvlinders over spinners en uilen naar spanners. Met allerlei symbolen wordt in deze lijst aangegeven op welke plantendelen de rups voorkomt of waarvan de volwassen vlinder leeft. Deze tabel is gedrukt op 3 kolommen per pagina en is 93 pagina's lang!

Achteraan volgt een algemene index met termen die in alle tien delen gebruikt werden en een index van de Latijnse en Duitse vlindernamen uit alle tien delen zodat men van hieruit het juiste boek kan nemen en bij de gewenste soort belandt.

Zoals de vorige negen delen uit deze reeks is ook het tiende deel rijkelijk geïllustreerd met prachtige kleurenopnamen van vlinders in alle stadia in hun natuurlijke omgeving. Het boek is bijzonder keurig uitgegeven. De hele reeks is een monumentaal werk waarin een schat aan informatie is opgeslagen en waarvan vele andere landen alleen maar kunnen dromen dat er voor hun streek een gelijkaardig werk zou bestaan.

Willy De Prins

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 76

Capnodis carbonaria, a new species for the Bulgarian fauna (Coleoptera: Buprestidae)

Victor Gashtarov

Abstract. Capnodis carbonaria (Klug, 1829) is reported as a new species for the fauna of Bulgaria. Twelve specimens were collected in SW Bulgaria, Volcanic Hill of "Kozhouh" near "Roupite", Petrich District. All specimens were collected sitting on Prunus delipavlovii S. Seraf, which is probably the food plant of C. carbonaria.

Samenvatting. Capnodis carbonaria, een nieuwe soort voor de Bulgaarse fauna (Coleoptera: Buprestidae)

Capnodis carbonaria (Klug, 1829) wordt hier voor het eerst uit Bulgarije vermeld. Twaalf ex. werden in Zuidwest-Bulgarije verzameld op de vulkaan "Kozoech" bij Rupite in het Petrich district. Zij zaten alle op Prunus delipavlovii S. Seraf, waarschijnlijk de voedselplant van C. carbonaria.

Résumé. Capnodis carbonaria, une espèce nouvelle pour la faune bulgare (Coleoptera: Buprestidae)

Capnodis carbonaria (Klug, 1829) est mentionné ici pour la première fois de Bulgarie. Douze ex. furent capturés sur le mont volcanique "Kozouch", prés de Rupite, district Petrich dans le Sud-Ouest de la Bulgarie. Tous les exemplaires étaient posés sur Prunus delipavlovii S. Seraf, qui est probablement la plante nourricière de C. carbonaria.

Key words: Capnodis carbonaria - Coleoptera - Buprestidae - distribution - Balkan Peninsula - Bulgaria.

Gashtarov, V.: P.O. Box 1733, 1000 Sofia, Bulgaria.

Introduction

In May 1997, in Southwestem Bulgaria, at the Volcanic Hill of "Kozhouh" near "Roupite", Petrich District, several specimens of a Capnodis species were collected. A few years later, in May and July 2004, in the same site some more specimens of the same species were collected. A picture of one of the specimens was sent to Dr. Maurizio Gigli for identification. His answer was that the specimens in the picture, without any doubt, belong to Capnodis carbonaria (Klug, 1 829). All the specimens collected were shown to Dr. Vladimir Sakalian, who expressed the same opinion about the species identity.

According to Sakalian (2003) four species of the genus Capnodis Eschscholtz, 1829 are recorded: Capnodis tenebricosa (Olivier, 1790), Capnodis tenebrionis (Linnaeus, 1761), Capnodis cariosa (Pallas, 1776) and Capnodis porosa (Klug, 1829). All the specimens of the new species for Bulgaria, Capnodis carbonaria , were found sitting on branches of Prunus delipavlovii S. Seraf. (= Prunus webbii (Spach) Vierh.), a rare bush at the site. According to Popova (1984: 182), the Volcanic Hill of "Kozhouh" is the only locality of Prunus delipavlovii in Bulgaria. C. carbonaria can be found together with Capnodis tenebrionis and Chalcophorella stigmatica (Shoenherr, 1817). Both these species are reported from the same locality in Sakalian (2003), but C. carbonaria is not reported from there, neither from Bulgaria. In the locality C. carbonaria has never been collected on any other tree or bush species yet. This

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 77

suggests that in Bulgaria its host plant choice must be restricted only to Prunus delipavlovii, the more while both the beetle and its host plant up to now are known as sympatric in this country. In other parts of its range Armeniaca Mill., Cerasus Juss., Malus Mill., Persica Mill., Rhus L. and Prunus L. are reported as host plants of Capnodis carbonaria (Mühle et al. 2000).

Habitus of Capnodis carbonaria (Klug, 1 829), female and male.

Material examined

In all 12 specimens were collected at the locality mentioned above as follows: 05-06.V.1997, 2$ and 1?; 09.V.1997, 2? in coll. Gashtarov and 1 specimen in coll. G. Murzov; ll.IV.2004, 2$ and in the collection of the author, 1 in coll. J.-C. Ringenbach (France), 1 in coll. T. Kurihara (Japan). One specimen from 1 l.IV.2004 was collected by E. Migliaccio and is presented in his collection.

Distribution

The range of Capnodis carbonaria covers Crimea, Georgia, Armenia, Balkans, Cyprus, Turkey, Egypt, Palestine, Syria, Jordan, Lebanon and Iran (Mühle et al. 2000). It was reported for Former Yugoslavia and Greece (Mühle et al. 2000) in Balkan Peninsula.

Conservation status

Up to now Capnodis carbonaria in Bulgaria is known only from the Volcanic Hill of "Kozhouh" near "Roupite", Petrich District. It is possible that it will be found in other localities in this part of Bulgaria. This site is some kind of protected area, but Capnodis carbonaria is an endangered species because of illegal human activities. Its host plant in the locality, respectively in Bulgaria, is

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 78

represented by a few bushes only, covering only a dozen of square meters. If the population of Prunus delipavlovii there becomes extinct, we will lose two invaluable species. Therefore, it is strongly recommended that C. carbonaria be included in the planned Red Data Book of Bulgaria.

View of the collecting locality of Capnodis carbonaria : Volcanic Hill of "Kozhouh".

Acknowledgments

I would like to express my sincere gratitude to Dr. Maurizio Gigli (Roma, Italy) and to Dr. Vladimir Sakalian (Sofia, Bulgaria) for the identification of the species and for critical comments on the manuscript, to Dr. Stoyan Beshkov for the pictures used here and to Dr. D. Dimitrov for comments about the identity of the plant’ s names used here, as well as to Mr. H. Hristov for linguistic corrections.

References

Mühle, H., Brandl, P. & Niehuis, M. 2000. Catalogus faunae Graeciae. Coleoptera, Buprestidae. A systematic catalogue of the Greek buprestids, including biological, zoogeographical and taxonomical remarks. — Augsburg, 254 pp.

Popova, M. 1984. Vebiev Badem Amygdalus webbii Spach. - In: Velchev, V. et al. (eds.) Red Data Book of the People’s Republic of Bulgaria. Vol. 1. Plants. — Bulgarian Academy of Sciences, Committee on Environmental Protection at the Council of Ministers of the People’s Republic of Bulgaria. Sofia, 447 pp.

Sakalian, V. A 2003. Catalogue of the Jewel Beetles of Bulgaria (Coleoptera, Buprestidae). — Zoogeographia Balcanica 2. Pensoft, Sofia-Moscow, 246 pp.

Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 79

Boekbespreking

3 9088 90053 0395

Tokar, Z., Lvovsky, A. & Huemer, P.: Die Oecophoridae s.l. (Lepidoptera) Mitteleuropas.

Bestimmung - Verbreitung - Habitat - Bionomie.

17 x 23,5 cm, 120 p., 15 kleurenplaten, 31 zwartwitplaten, Frantisek Slamka, Racianska 61, SK- 83102 Bratislava, f.slamka@nextra.sk, http://home.nextra.sk/fslamka, gebonden, 2005, 40,00 € (ISBN 80-969052-2-8).

In dit boek worden de families Chimabachidae, Oecophoridae, Amphisbatidae en Depressariidae (gedeeltelijk) uit Midden-Europa behandeld, in totaal 109 soorten. Na een korte inleiding volgt een systematische soortenlijst en dan meteen het systematische deel. Bij elke soort wordt volgende informatie gegeven: voedselplanten van de rups, gedrag van het adult, vliegtijd, biotoop en geografische verspreiding. In sommige gevallen wordt verwezen naar gelijkende soorten en dan worden de onderscheidende kenmerken opgesomd. In enkele gevallen zijn er ook determineertabellen aanwezig van enkele of alle soorten van het behandelde genus.

De zwartwitplaten bevatten pentekeningen van morfologische details (palpen, vleugeladering) en van de mannelijke en vrouwelijke genitaliën van haast alle behandelde soorten. Het meest aantrekkelijke van dit boek zijn echter de 15 kleurenplaten waarop 315 adulten worden afgebeeld en waarmee de meeste soorten zonder meer op naam kunnen gebracht worden. De foto's zijn wel allemaal op dezelfde grootte afgebeeld zodat het onderlinge grootteverschil van de vlinders verloren gaat, maar die afmetingen worden in de legende van de platen vermeld.

Het boek eindigt met een literatuurlijst en een alfabetische index. Het is zeer keurig uitgegeven en zal vele j aren dienst doen als determineerwerk voor deze interessant groep kleine vlinders.

Willy De Prins

Inhoud:

Coutsis, J. G. & De Prins, J.: The chromosome number and karyotype of Plebeius (. Plebejides ) pylaon brethertoni from Mt. Helmós, Pelopónnisos, Greece, its tentative elevation to species level, and notes about presently existing unsettled taxonomie questions in the pylaon species-group complex

(Lepidoptera: Lycaenidae) 57

Coutsis, J. G. & Ghavalas, N.: Butterflies and Skippers from the Greek island of

Évvia (= Euboea) (Lepidoptera: Hesperioidea & Papilionoidea) 49

De Prins, W.: Interessante waarnemingen van Lepidoptera in België in 2005

(Lepidoptera) (vervolg) 67

De Vrieze, M. & Faquaet, M.: Zoektocht naar Cucullia- rupsen in Denemarken

(Lepidoptera: Noctuidae, Cucullinae) 45

Dils, J. & Özbek, H.: A new species of the genus Conophorus (Diptera:

Bombyliidae) from Turkey 73

Gashtarov, V.: Capnodis carbonaria , a new species for the Bulgarian fauna

(Coleoptera: Buprestidae) 77

Poltavsky, A. N. & Artokhin, K. S.: Tarachidia candefacta (Lepidoptera:

Noctuidae) in the south of European Russia 41

Troukens, W.: Myceliumkevers, knotssprietkevers en schimmelvreters aan de westrand van Brussel (Coleoptera: Mycetophagidae, Colydiidae &

Endomychidae) 61

Boekbesprekingen 56, 72, 80

verantw. uitg.: W. De Prins, Dorpstraat 401B, B-3061 Leefdaal (Belgium) — Tel: +32-2-305.37.32 Phegea 34 (2) (l.VI.2006): 80